Spirit als echo

Jan van den Langenberg
2009

Tekst geschreven naar aanleiding van het project: Stormlicht Vlissingen (klik op de projectnaam om het project te bekijken)

---

Wat spontaan in me boven kwam na ons eerste bezoek aan Vlissingen.

Wat te doen met de luciditeit die nog nadampt vanuit het woord Spirit. Een echo die nog actief natrilt vanuit de tentoonstelling 'Stormlicht' in Aalst/België.

Het is een soort van oplichten een telkens weer willen verschijnen, een verlangen tot helderheid. Een Stealth als sneeuwwitte engel, als echo uit onze geschiedenis.

Stealth als sneeuwwitte ruimte, waar een regen van verticale woorden de ruimte striemen.
Stealth als sneeuwwitte ruimte, waar de namen gegeven aan de 21 Stealths verworden tot traliewerk.
Stealth als sneeuwwitte ruimte met een gitzwart hoogglans vloeroppervlak, waar verleden en toekomst in reflectie aan elkaar gekoppeld zijn.

In zijn machteloze contemplatie van het verleden en zijn lucide afwending van de toekomst lijkt hij, op Walter Benjamins “engel van de geschiedenis”: Hij heeft het gelaat naar het verleden toegekeerd. Waar voor ons een aaneenschakeling van gebeurtenissen verschijnt, ziet hij één grote catastrofe die onafgebroken puinhoop op puinhoop stapelt en ze hem voor de voeten smijt. Hij zou wel willen stilstaan, de doden wekken en het verpletterende samenvoegen. Maar een storm waait uit het paradijs, een storm die in zijn vleugels blijft hangen en zo sterk is, dat de engel ze niet meer kan sluiten. De storm drijft hem onstuitbaar de toekomst in, die hij de rug toekeert, terwijl de puinhoop voor hem tot aan de hemel rijst. Wat wij de vooruitgang noemen is die storm. “Benjamin begrijpt de geschiedenis als een gevoel van persoonlijke en collectieve verbijstering tegenover de onherroepelijkheid van historische catastrofes die elk perspectief op de toekomst benemen. De engel staat symbool voor het dilemma van het verbijsterde individu dat noch in staat is het verleden te bevatten, noch de kans krijgt de toekomst te aanvaarden. De vooruitgang beschouwt Benjamin als een geweldig imperatief dat in het moderne tijdperk zijn stempel op de mensheid drukt.
Durf te kijken in dat wat er op je af komt. Verwelkom het, communiceer er mee, laat het (NU) een leermeester zijn voor de toekomst.

Overweldigend bij aankomst het industrieterrein, met residuen van megalomanen objecten en verlaten gebouwen. Er was geen houden meer aan, een eindeloos geklik ontsnapte hier aan de camera’s.
Vlissingen met zijn roemrijke geschiedenis in al zijn tegenstellingen toch een idylle gebleven.


---

Terug naar teksten