25x is een proces van tien jaar waarbinnen gewerkt werd met vijfentwintig dode kraaien, die binnen dit proces vele verschillende veranderingen hebben ondergaan. Deze veranderingen hebben zich gemanifesteerd in verschillende tentoonstellingen, o.a in Nova Zembla 's-Hertogenbosch en Galerie O-Zwei Berlijn.
---
Dodenmaskers
Dodenmaskers worden meestal genomen van het gezicht van beroemde persoonlijkheden, kort na hun overlijden. Ze dienen het gelaat van de overledenen voor het nageslacht te bewaren. Het dodenmasker staat als kind van de negentiende eeuw in de traditie van de effigies: modellen van een dood lichaam in zijn geheel (meestal van koningen) met ten dele oorspronkelijke lichaamsdelen. De dode wordt zichtbaar gehouden voor de levende.
In Londen is hedentendage nog het wassen beeld van de sociaal-filosoof en likbouwmeester Jeremy Bentham (1748-1832) te bezichtigen. Maar wat als gewoon panopticum aandoet, is in werkelijkheid brisant; want onder de was is het echte skelet verborgen. Marcel Broodthaers heeft daar een film over gemaakt.
Jan van den Langenberg bewandelt de omgekeerde weg. Zijn werk met de kraaien is geen overlevering als kopie, in zekere zin als citaat uit het origineel, maar een ontmanteling van de huidmantel, opdat het verkeerde geen vervalsing, het dode geen zombie wordt.
*Michael Glasmeier Kunsthistoricus, Berlijn
-Tekst afkomstig uit de publikatie Without Wings | Jan van den Langenberg, 1994
---
Zie ook:
Jan van Heemst - De taal der dingen
Micheal Glasmeijer - Von der Lebendigkeit toter Krähen (DE)